Program 500+ spotkał się z pozytywnym odbiorem społecznym. Spełnia założone cele prorodzinne. Czy stan polskich finansów publicznych i wzrost PKB są wynikiem tego świadczenia socjalnego? Badania potwierdzają, że program 500 plus przyczynił się do wydobycia się kilkaset tysięcy osób ze skrajnego ubóstwa. Główny Urząd Statystyczny podaje, że w 2015 roku poziom skrajnego ubóstwa wynosił 6,5 proc., a już w 2017 roku odnotowano spadek do 4,3 proc. Faktycznie, redukcja ubóstwa zawsze towarzyszy szybkiemu wzrostowi gospodarczemu i niektórzy specjaliści są zdania, że stanowczo za wcześnie, by budować obiektywne teorie.
500+ a PKB
Polska gospodarka faktycznie rośnie w siłę. W 2018 roku odnotowano wzrost PKB o 1,3 pkt proc. w stosunku do roku poprzedniego. To najlepszy wynik od 2007 roku. Specjaliści potwierdzają, że na ten wynik duży wpływ miała konsumpcja publiczna i tutaj wpływ rzeczywiście ma dodatkowe świadczenie. Podkreślają również, że ten dodatkowy bodziec dla gospodarki nie możemy liczyć ponownie. Działa on jedynie krótkookresowo. Gdyby 500+ miało stale napędzać PKB to musiałoby być co roku waloryzowane bądź należałoby wprowadzić nowy program. W rezultacie w 2019 roku nie można powtórzyć wpływu programu 500+ na PKB. Przedwyborcze nastroje i obietnice pozwalają na snucie dalekosiężnych planów. Być może zapowiadane zmiany w programie i zwiększenie jego zasięgu poprzez przyznanie świadczenia na każde dziecko w niewielkim procencie przyczyni się do ponownego wkładu PKB.
Polityka i fakty
Politycy mocno podkreślają sukces programu 500+. Wiceminister rodziny, Stanisław Szwed, zaznacza, że wskaźnik PKB na politykę rodzinną sięga ponad 3 proc., a to oznacza, że Polska ma jeden z najwyższych wskaźników w tym obszarze spośród państw europejskich, zajmując miejsce w pierwszej trójce. Przeciwnicy partii rządzącej przyznają, że z uwagi na dobrą sytuację budżetową, wyraźny wzrost urodzeń, stabilny wzrost zatrudnienia kobiet 500+ był skutecznym działaniem. Początkowo pojawiały się jednak czarne wizje z katastrofą budżetową na miarę greckiej. Program 500+ warto przeszło 20 mld zł nie spowodował istotnego załamania. Deficyt sektora finansów publicznych wyniósł w 2017 roku 1,5 proc. PKB. Można go porównać do poziomu z 2015 roku, kiedy 500+ jeszcze nie funkcjonował. Wówczas deficyt wyniósł 2,6 proc. PKB. W wyniku wyraźnego wzrostu gospodarczego spadł dług publiczny w odniesieniu do PKB. Tymczasem rosnące zatrudnienie i wynagrodzenia przekładają się na mniejszą ilość osób uprawnionych do świadczenia na pierwsze dziecko.
Dane z zagranicy
Dane opublikowane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) pokazują, że Polska z wydatkami socjalnymi w 2018 roku na poziomie 21,1 proc. w relacji do PKB uplasowała się lekko powyżej średniej. Kraje zrzeszone w tej organizacji wydały na cele społeczne ok. 20,05 proc. PKB. W tym zestawieniu liderem od lat jest Francja, na końcu zaś Meksyk, Korea Południowa i Irlandia. Dane zaprezentowane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju uwzględniają wszelką pomoc ze strony państwa skierowaną w najsłabsze grupy społeczne. To nie tylko wpływy finansowe, jak świadczenia z tytułu program 500 plus, ale również ulgi podatkowe.