Związek Banków Polskich jest organizacją samorządową skupiającą banki mające swoją siedzibę w Polsce, istnieje od 1991 r. Przystąpienie do struktur ZBP jest dobrowolne i dotyczy tylko tych banków, które działają na mocy prawa polskiego. Aktualnie należy do niego 106 banków komercyjnych, ale też oddziały finansowe instytucji kredytowych a także banki spółdzielcze.
Zadaniami ZBP kieruje statut, w którym założyciele zdefiniowali misję instytucji, a jest nią przede wszystkim:
- działania prowadzące do utworzenia otoczenia sprzyjającego zrównoważonemu rozwojowi polskiego sektora bankowego
- działania mające na celu wsparcie wzrostu gospodarczego kraju
- działania prowadzące do ujednolicenia rynku usług finansowych na obszarze całej UE
- działania prowadzące do wzmocnienia roli polskich banków w UE
Zadania Związku Banków Polskich
ZBP postawił przed sobą mnóstwo zadań. Przede wszystkim chce pełnić rolę doradczo opiniodawczą na linii sektor bankowy a ciała ustawodawcze, ściśle współpracować z Narodowym Bankiem Polskim oraz z rządem i ministerstwami. Chce mieć wpływ na legislację ustaw i przepisów regulujących polskim systemem bankowym, a ponadto:
- organizuje system wymiany informacji pomiędzy bankami
- promuje sektor bankowy
- bierze udział w pracach mających na celu standaryzację usług bankowych
- prowadzi sprawy pojednawcze i polubowne
- tworzy zasady dobrej praktyki dla banków
- wspiera kształcenie zawodowe personelu bankowego
Narzędzia ZBP
W ramach systemu wymiany informacji pomiędzy bankami Związek Banków Polskich zarządza niezwykle skutecznym narzędziem, jakim stał się BIG InfoMonitor SA, działający od 2010r. BIG to miejsce, gdzie gromadzą się wszelkie dane identyfikacyjne klientów indywidualnych i instytucjonalnych, którzy nie wywiązują się ze swoich zobowiązań względem banków, jednym słowem dłużników bankowych. Zgodnie z zasadami systemu na listę dłużników wpisany zostaje każdy klient opóźniający spłatę zadłużenia minimum 2 miesiące. Łączny, najniższy próg zadłużenia wynosi 200 zł dla klientów indywidualnych i 500 dla przedsiębiorców.
Niestety dane osobowe czy firmowe dłużnika mogą być przetwarzane w systemie nawet przez 5 lat i to bez zgody zainteresowanego. BIG udostępnia zebrane dane w swoich raportach zewnętrznym podmiotom, robi to jednak za zgodą konsumenta, który taką zgodę podpisuje pod presją, czyli pod warunkiem otrzymania np. abonamentu telefonii komórkowej czy kredytu.
O tym jak ważnym narzędziem zrobił się BIG na rynku produktów finansowych, kredytowych, pożyczkowych etc. może świadczyć fakt, że komercyjne firmy pożyczkowe stworzyły odrębny produkt finansowy pod hasłem „pożyczki bez BIG„, sugerujące, że dany klient starający się o pożyczkę nie będzie sprawdzany w BIG, czyli w efekcie może znajdować się na liście dłużników, ale i tak otrzyma pożyczkę. Oczywiście nie do końca jest to prawdą, ponieważ firmy każdorazowo korzystają z tego narzędzia Związku Banków Polskich, ale ustanowiły swobodniejsze kryteria przyznawania pożyczek i zwiększyły ryzyko w liczeniu opóźnień spłaty.